Housing First op de Utrechtse Heuvelrug

Onlangs betrokken acht voormalig daklozen een eigen woning in Driebergen, Doorn en Leersum. En dat terwijl de huizen in de Utrechtse Heuvelrug niet voor het oprapen liggen. Net als in de rest van Nederland is het aanbod in de regio schaars, terwijl de groep kwetsbaren groeit. Pim Kamp, manager Wonen bij Heuvelrug Wonen, is trots dat het is gelukt. ‘Kwetsbare mensen huisvesten, is een belangrijke taak van een corporatie.’

Bossen, rust en ruimte. Wie de Utrechtse Heuvelrug een beetje kent, weet dat het een prachtige omgeving is om te wonen. ‘Bij een kennismaking op het kantoor van woningcorporatie Heuvelrug Wonen kwam de kandidaat bezweet aan op de fiets’, vertelt Iris de Gier, bij Kwintes projectleider regio Utrecht-West. ‘Hij was helemaal vanuit Utrecht komen fietsen. “Heerlijk”, straalde hij. “Dat ik straks in deze omgeving mag wonen.”’

Pim Kamp is manager Wonen bij Heuvelrug Wonen, en kent de regio op zijn duimpje. ‘In Driebergen Doorn is er de afgelopen jaren amper gebouwd’, vertelt hij. ‘We moeten het doen met het huidige woningaanbod. Toch tekenden we twee jaar geleden vol overtuiging het initiatief van centrumgemeente Utrecht om samen met regionale partners 200 dak- en thuislozen aan een dak boven hun hoofd te helpen.’

Verspreid door de wijk

Meteen nadat de handtekening gezet was, startte de zoektocht naar passende woningen. ‘Onze eerste gedachte ging uit naar clusterwoningen. Dan wonen mensen met complexe problemen samen in een appartementencomplex, eventueel met reguliere huurders’, vervolgt Pim. ‘Maar die konden we op korte termijn niet realiseren. Dus besloten we dat mensen verspreid door de wijk konden wonen. Voor elke wijk hebben we een aparte visie, met aandacht voor wonen, zorg en werk. Steeds als er een woning vrijkomt, kijken we goed of we Housing First kunnen inzetten. Het is de bedoeling dat huurders hier lange tijd kunnen blijven wonen. Dat maakt een goede match nóg belangrijker. Het vraagt ook om de nodige zelfstandigheid van mensen.’

Matchen kandidaten

Kwintes selecteert de kandidaten voor Housing First samen met Stadsteam Back-up, de organisatie die daklozen in de regio Utrecht begeleidt. ‘Aan geschikte kandidaten geen gebrek, helaas’, verzucht Iris. ‘Er zijn zoveel mensen dakloos op het moment dat we makkelijk een match kunnen maken. Laatst kwam er bijvoorbeeld een piepkleine studio zonder balkon vrij. Ik vroeg me af: hoe ideaal is dat? Maar de woning bleek geknipt voor een kandidaat die klein wilde wonen en geen behoefte had aan een balkon. Er was wel een grote gezamenlijke tuin waar hij graag gebruik van wilde maken, zodat hij makkelijker contact kon leggen met zijn buren.’

Pittig gesprek

Volgens Pim hebben Heuvelrug Wonen en Kwintes dezelfde filosofie. ‘De mens staat centraal’, zegt hij. ‘Dan hoef je het als partners nog steeds niet altijd met elkaar eens te zijn, maar heb je wel hetzelfde doel. Laatst was een huurder agressief tegen een medewerker van onze onderhoudsafdeling. Als partners gingen we toen open en eerlijk in gesprek: wat kunnen we doen en wat leren we ervan? We zaten er duidelijk allemaal om Housing First te laten werken.’

Wat is nodig?

De bewoners huren rechtstreeks van Heuvelrug Wonen. Ze tekenen een driepartijenovereenkomst voor twee jaar. Met Heuvelrug Wonen maken ze afspraken over huur en met Kwintes over begeleiding. ‘De begeleiding wordt vanuit het Living Lab Eerst een (t)huis gefinancierd’, zegt Iris. ‘Er zijn twee varianten: een intensief en een light traject. Een deel van het geld kan “vrij” worden ingezet. Voor een bank, bed of fiets bijvoorbeeld. Of voor hulpmiddelen om de energiekosten te verlagen, zoals dikke gordijnen, tochtstrips en een elektrische kookplaat. Heel fijn dat gemeente Utrecht ziet dat je aan de voorkant moet investeren in mensen.’

Kwintes begeleidde tot nu toe 22 mensen naar Housing First. ‘Dat waren er meer geweest als de woningmarkt niet zo krap was, zegt Iris. ‘Ik ben heel blij dat Heuvelrug Wonen zo enthousiast aan de slag is gegaan. De komende periode kunnen we via andere woningcorporaties nog minstens 17 dak- en thuislozen plaatsen. Dat zijn vooral geclusterde woningen.’ Ook Heuvelrug Wonen blijft mensen plaatsen via Housing First. Pim: ‘Ook in clusterwoningen, want die komen op langere termijn wel vrij. En via andere maatschappelijke woonzorgvormen.’